Sau Hội nghị Trung ương 15 – Khóa 13, việc Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp tục ở lại đường đua quyền lực đã tạm thời khép lại một giai đoạn đồn đoán kéo về sự bất đồng giữa phe Công An và phe Quân đội trước Đại hội Đảng 14.
Tuy nhiên, theo giới quan sát quốc tế sự “ổn định” bề mặt ấy lại mở ra một câu hỏi: tương lai chính trị của Đại tướng Phan Văn Giang sẽ đi về đâu trong bối cảnh quyền lực đang có xu hướng tập trung mạnh mẽ vào phe Công An?
Trước thềm Hội nghị Trung ương 15, các đồn đoán trên mạng xã hội về khả năng ông Giang trở thành một phương án thay thế cho vị trí Tổng Bí thư không phải là điều ngẫu nhiên.
Điều đó đã phản ánh tâm lý tìm kiếm một đối trọng mềm của công luận, với xu hướng “công an hóa” quyền lực, vốn gia tăng rõ rệt kể từ khi ông Tô Lâm bước lên đỉnh cao chính trường vào đầu tháng 8/2024.
Với kết cục của Hội nghị Trung ương 15 đã cho thấy phe Công an đã giành ưu thế, và không có bất kỳ dấu hiệu nào về một sự dịch chuyển quyền lực sang cho phe Quân đội như đồn đoán.
Đáng chú ý, theo cách đánh giá của truyền thông quốc tế đã nhìn nhận tình hình chính trường Việt nam đang bước vào giai đoạn “nghẹt thở” trước Đại hội Đảng 14, dự kiến sẽ diễn ra từ ngày 19 đến 25/1/2026.
Bài viết của AFP ngày 23/12/2025 đã đặt Việt Nam trong quỹ đạo khi so sánh với Trung Quốc, nơi quyền lực từng được “đổ bê tông” trước khi các cuộc thanh trừng nội bộ diễn ra ở Bắc Kinh với Quân đội Trung quốc mới đây.
Dù những so sánh này có phần khắc nghiệt, song cũng đã phản ánh mối quan ngại khi quyền lực tập trung vào một cá nhân Tổng Bí thư xuất thân từ Công An, vai trò truyền thống của Quân đội với tư cách trụ cột chính trị sẽ bị “xử lý” ra sao?
Theo đó, đối với ông Phan Văn Giang, rủi ro không nằm ở việc bị loại bỏ ngay lập tức, mà có nguy cơ bị “thu hẹp không gian” chính trị là một điều chắc chắn.
Tới đây phe Quân đội sẽ bị kiểm soát chặt chẽ hơn về nguồn lực kinh tế và ảnh hưởng. Những Tập đoàn Kinh tế Quân đội như Viettel – là mắt xích quan trọng trong quyền lực của phe Quân đội. Có thể trở thành đối tượng tái cấu trúc hoặc giám sát sâu hơn của ông Tô Lâm.
Tuy nhiên, vẫn theo AFP nhấn mạnh rằng Việt Nam không phải Trung Quốc, và ông Tô Lâm cũng không phải Tập Cận Bình. Cơ chế lãnh đạo tập thể, dù sẽ bị kéo giãn, nhưng vẫn tồn tại như một rào cản đối với các bước đi quá đột ngột của người đứng đầu.
Một kịch bản khác, ít được nói tới nhưng không thể bỏ qua, là khả năng ông Giang trở thành nhân tố cân bằng ngầm trong giai đoạn hậu Đại hội 14.
Trong kịch bản này, phe Quân đội với ông Phan Văn Giang ở vị trí then chốt, có thể đóng vai trò lực lượng ổn định, bảo đảm rằng các “cải cách” của ông Tô Lâm tới đây sẽ không vượt quá sức chịu đựng của hệ thống chính trị hiện tại.
Tương lai của Đại tướng Phan Văn Giang vì thế, không nhất thiết là một đường thẳng đi xuống hay một cuộc đối đầu trực diện. Nó giống một quỹ đạo vòng cung: lùi lại một bước để giữ vị thế, chờ thời điểm thích hợp để khẳng định vai trò.
Dưới “bàn tay sắt” của Tổng Bí thư Tô Lâm, Quân đội khó có thể mở rộng ảnh hưởng chính trị là điều chắc chắn, nhưng cũng không dễ bị ông Tô Lâm gạt ra bên lề.
Điều định đoạt vị thế của ông Phan Văn Giang không chỉ nằm ở ý chí của cá nhân Tổng Bí thư Tô Lâm, mà ở cách quyền lực chính trị ở Việt nam sẽ được vận hành sau Đại hội 14 ra sao để tránh những lớp sóng ngầm của chính trường Việt Nam tiếp tục dịch chuyển.
Trong bối cảnh đó, ông Phan Văn Giang nhiều khả năng sẽ tiếp tục đóng vai trò “người giữ nhịp”, bảo đảm rằng Quân đội không trở thành tâm điểm của các cuộc va chạm chính trị công khai với phe Công an của ông Tô Lâm.
Trà My – Thoibao.de
